CENTRUM GEOEDUKACJI W KIELCACH - PROJEKT KONKURSOWY

Pracownia architektury A4 2008 r.
architekci: Daniel Frąc, Maciej Kowalczyk, Katarzyna Łachańska-Żegleń, Ewa Tatara, Michał Tatjewski
Ideą projektowanego obiektu jest chęć umiejscowienia w niezwykłych warunkach przyrodniczych: znaku identyfikowalnego z obszarem rezerwatu i mocno osadzonym w terenie Wietrzni.



... na prastarym terenie u stóp Gór Świętokrzyskich osiadł latawiec...
Grot wskazuje najwyższy szczyt Łysicę południowe skrzydło kieruje ku górze Telegraf północne na kamieniołom Wietrznia

Projekt zakłada trzy wyraziste akcenty przestrzenne na tle rezerwatu. Są to:
  • plac przedwejściowy (Plac Dewoński),
  • budynek Centrum Geoedukacji oraz
  • platforma widokowa - Róża Wiatrów.
Plac Dewoński to główna przestrzeń otwarta przed Centrum. Dostęp do placu zapewniają biegnące zakosami chodniki o nachyleniu do 5%. Kształt placu wpisuje się w naturalne ukształtowanie terenu określając jednak trójkątna geometrię. Posadzka placu to mapa świata z okresu dewońskiego, okresu w którym kształtowało się istnienie terenu rezerwatu Wietrznia. Rysunek na posadzce placu ma być zaproszeniem i zapowiedzią tego, co będzie eksponowane w budynku – przeniesienie w czasy prehistoryczne.



Budynek został usytuowany na górnym tarasie terenu przeznaczonego na inwestycję. Skały oraz różnice wysokościowe nasunęły analogię do wyjątkowych obiektów antycznych (Akropol) lokowanych na wzgórzach. Stąd zaczerpnięto metodę eksponowania budynku. Pierwszy kontakt z projektowanym Geocentrum to oglądana z poziomu Placu Dewońskiego bryłowa aksonometria ”eksponatu” – Centrum Geoedukacji. Z poziomu placu nie ma bezpośredniego wejścia do budynku. Aby wejść do Geocentrum należy udać się biegnącym w wąwozie ciągiem pieszo – jezdnym okalającym budynek.

Droga ta nie tylko zapewnia oglądanie interesujące ujęć bryły budynku ale również posiada trzy miejsca o pewnym napięciu przestrzennym na zasadzie: przewężenie – otwarcie – przewężenie (- otwarcie we wnętrzu budynku).
Pierwsze przewężenie to wąwóz, nad którym przerzucona została kładka piesza łącząca budynek centrum z Platformą Widokową – Różą Wiatrów. Pierwsze otwarcie to przecięcie się drogi do budynku z osią widokową rezerwatu Wietrznia. Tutaj możliwe jest zatrzymanie i podziwianie rozległego krajobrazu Wietrzni i Gór Świętokrzyskich.
Drugie przewężenie to strefa wejścia do budynku. Pod nawisem kamiennym mając z prawej strony skarpę, zacienioną szczeliną „przeciskamy” się do holu budynku. W holu spotyka nas kontrastowo wielkie otwarcie widokowe na wzniesienia z góra telegraf oraz Góry Świętokrzyskie. W budynku następuje coś w rodzaju „przegubu” drogi zwiedzania.



Kierowani systemem pochylni wewnętrznych, zwiedzający zostają przeniesieni na górny poziom budynku, do wyjścia prowadzącego na platformę widokową – Różę Wiatrów. Na platformę widokową prowadzi kładka piesza, ta sama, którą zwiedzający mieli ponad sobą idąc do centrum. Platforma widokowa to miejsce geometrycznie spójne z Placem Dewońskim. Na trójkątnym obszarze, w posadzce platformy tym razem autorzy proponują umieszczenie Róży Wiatrów w współczesnym opracowaniu mającym głównie funkcje edukacyjne. Z platformy widokowej możemy udać się na cypel kładką – rodzajem mola, na zakończeniu którego znajdowałoby się stanowisko obserwacyjne – punkt widokowy z lornetkami.

Budynek Centrum Geoedukacji projektowany jest z myślą o tym, by był znakiem miejsca. Swą formą nawiązuje do lekkiego, fascynującego wietrznego przedmiotu – latawca (Wietrznia), jak również drogowskazu (kierunek Łysica, telegraf, kamieniołom) oraz ciosanego, jasnego kamienia (kamieniołom). Wnętrza, podobnie jak bryła budynku projektowane są tak, by stworzyć atmosferę obcowania z kamieniem w ścisłym kontakcie z otoczeniem. Stąd płaszczyzny przypominające strukturę kamieniołomu, pochylnie, ukosy, przestrzenie dwukondygnacyjne, świetliki, kadrowanie krajobrazu otworami okiennymi.

Wszelkie decyzje materiałowe związane są ze wzmocnieniem idei projektu. Stąd użycie naturalnego kamienia (we wnętrzach na niektórych ścianach oraz posadzkach Placu Dewońskiego, Róży Wiatrów), wielkich przeszkleń (kadrowanie widoków) oraz betonu (zewnątrz i wewnątrz na ścianach i posadzkach), na którym możliwe są stylizacje – odciski w masie betonu. Elewacja budynku to jasny beton w przeważającej części polerowany. Polerowanie ma na celu odróżnić budynek XXI w od zgrzebnego kamiennego tła oraz nadawać lekkości latawca bryle centrum.

Podstawowe dane techniczne
Rzędna parteru ±0,00 = 297,55 mnpm
Powierzchnia zabudowy 1486 m2
Ilość kondygnacji nadziemne 2 podziemne 1
Wysokość budynku 8,00 m
Powierzchnia użytkowa 3 397 m2
Kubatura brutto 18 233 m3